Oud-milieuminister Pieter Winsemius: "De kunst is jezelf te blijven vernieuwen"

Hobby

Bij binnenkomst staan overal schilderijen. Oud-milieuminister Pieter Winsemius blijkt een hobby te hebben waar niet veel mensen van weten (en mevrouw Winsemius schildert ook). 

Winsemius: "Een goede hobby, daarvan weten de meeste mensen niet dat je die hebt. Dat moet je zo houden. Toen ik in het kabinet zat, liep ik marathons. Dat wist niemand en dat wilde ik zo houden. Dat was mijn dooie tijd, dan kon niemand mij bereiken."

Al rennend kreeg hij de kans om rustig na te denken. Met als bijkomend voordeel dat je door de vermoeidheid nergens anders aan kunt denken. "En als je goed aan het schilderen bent", legt Winsemius uit, "dan vergeet je ook alles."

Samenwerken

De meeste mensen kennen Pieter Winsermius als de bevlogen minister van milieu uit het kabinet-Lubbers uit de jaren tachtig. 

Bij toeval belandde Winsemius in de politiek. Hij zat toen bij McKinsey. "Ik had besloten dat het management van de gezondheidszorg het moeilijkste management was. Dat merk je nu ook, met corona. Waarom? Omdat het allemaal koninkrijkjes zijn die moeten samenwerken en samenwerken is moeilijk. Net als bij voetballen. Voetballen kan iedereen, maar samen voetballen, dat is de moeilijkheidsgraad."

Minister

Bij de kabinetsformatie werd zijn naam genoemd door een van de lobbyisten uit Den Haag. Die had gezegd: "Als je iemand zoekt die veel weet van gezondheidszorg en financiën, dan moet je die Winsemius hebben."

En zo werd hij uitgenodigd voor een gesprek. Minister van gezondheidszorg werd hij niet, maar uiteindelijk wel minister van milieu. "Ik wist niks, ik wist helemaal niks."

Milieu

Het milieubeleid stond begin jaren tachtig nog in de kinderschoenen. Alle aandacht ging in die tijd uit naar het generen van werk. Nederland zat middenin een crisis. "In de bouw, die ook in mijn portefeuille zat, was een werkloosheid van boven twintig procent." 

In het kabinetsakkoord stond over milieu maar een ding: dat veel regeltjes moesten worden geschrapt. Winsemius: "We hebben dat ook gedaan, dereguleren. We hebben alles eruit gegooid wat ons niet aanstond. Er waren wetten die veel te ingewikkeld waren geworden. We hielden alleen over wat nodig was."

Schoner milieu

De barre economische tijden weerhielden hem er niet van voortvarend te werk te gaan voor een schoner milieu. Vanuit zijn partij, de VVD, kwamen signalen dat ze hem te hard van stapel vonden lopen. Toen hij bij het hoofdbestuur van de VVD werd ontboden, zag hij de bui al hangen. Maar dat viel reuze mee, zo bleek. Hij kreeg juist complimenten.  

Winsemius: "Ik bleek het verkeerd ingeschat te hebben. Het hoofdbestuur had heel veel signalen gekregen van partijleden. Niet uit Den Haag, niet uit  Aerdenhout, niet Amstelveen en niet uit Rotterdam. Dat waren de bolwerken van conservatisme. Maar wel uit Oldenzaal, uit ver weg. Die zeiden: ze moeten in de Kamer eens van die Winsemius afblijven, die doet goeie dingen."

Verkrampt

Winsemius: "Ze vonden het fantastisch wat we deden, maar dat had het partijkader niet altijd in de gaten. Dat speelt nu ook weer met het vluchtelingenprobleem op Lesbos. Maar in Den Haag zit het partijkader en dan zitten ze naar die Baudet en Wilders te kijken en dan verkrampen ze. Maar jongens, kom op! In de rest van Nederland zitten hele goede mensen. Die zijn zo dom niet met elkaar." 

Oen

Tussen de bedrijven door wist Winsemius ook nog eens een indrukwekkend oeuvre op te bouwen. Een van die boeken, Je hoeft niet gek te zijn om wereldkampioen te worden, maar het helpt wel, vat de veelzijdige carrière van Winsemius mooi samen.

"Dit boek gaat over creativiteit, over zelfvernieuwing. Hierin staat eigenlijk alles wat ik geleerd heb in de loop der tijd. Ik was vroeger natuurkundige. Toen zat ik in het bedrijfsleven en toen in de politiek. Daarna weer terug in de wetenschap, bij de Wetenschappelijk Raad. Dat zijn hele rare sprongen. Dat is best spannend, want elke keer dat je begint ben je de kluns van het hele gezelschap. Alle anderen weten meer dan jij. Maar jij doet iets nieuws. Doe je dat niet, dan ga je jezelf nooit vernieuwen. De meeste mensen blijven hetzelfde doen uit vrees dat ze de oen zijn van het gezelschap. Maar een oen kan nog iets leren en heeft nog lol van het leren. Dus dat schilderen van mij, ik kan niet schilderen, maar het dwingt mij om mezelf elke keer wel te vernieuwen. En dat is eigenlijk de kunst."

Kijk hier voor meer Noord-Hollandse iconen