In nog geen twee weken tijd werd 110.000 euro opgehaald voor het gezin uit Hilversum dat door een vliegtuigbrand hun huis verloor. Voor een afgekeurde vuilnisman uit Santpoort-Noord kwam meteen een inzamelingsactie op gang, toen bleek dat zijn wagen op instorten stond. Volgens deskundigen gaan we de komende jaren steeds meer van dit soort acties zien.
De twee acties in Hilversum en Santpoort-Noord staan niet op zichzelf. Dansers uit Hoorn startten een inzamelingsactie om Dans- & Partycentrum Verbiest in Hoorn een hart onder de riem te steken. Een moeder uit regio Amstelland zette een doneeractie op touw om een speeltuin in de wijk uit te breiden.
In Hoorn kregen twee café-eigenaren van een pas opgestart restaurant in coronatijd financiële hulp. Voor de beroemde ziekenhuiskat Wodka in Alkmaar kwam een inzamelingsactie voor een bronzen beeld.
Geefcultuur in de lift
Volgens de Alkmaarse VU-hoogleraar Filantropische Studies Theo Schuyt zit onze geefcultuur in de lift. Hij verwacht dat na de coronacrisis, als de regering massaal moet bezuinigen, veel mensen het heft in eigen hand gaan nemen. Zo nemen mensen aandeel in hun eigen sportclub, of zorgen ze zelf dat hun theater overeind blijft staan.
Een verklaring voor die maatschappelijke betrokkenheid ligt volgens de hoogleraar in het verleden. Hij legt uit dat voor de komst van de verzorgingsstaat veel sectoren onder de verantwoordelijkheid van de kerk en particuliere organisaties vielen. Onder meer de armenzorg, ouderenzorg, het onderwijs en de culturele sector. "En die maatschappelijke betrokkenheid is onderdeel van de Nederlandse cultuur geworden", zo vertelt hij.
De Radboud Universiteit en Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF), toezichthouder op Erkende Goede Doelen, deden gezamenlijk onderzoek naar de impact van de coronacrisis op de goededoelensector. Een van de conclusies uit het onderzoek: zelfs in coronatijd blijven vaste donateurs hun organisaties trouw.
Zo schreef Harmienke Kloeze, directeur van het CBF: “Het is mooi dat uit dit onderzoek naar voren komt dat in deze moeilijke tijden Nederlanders vrijgevig blijven en zich loyaal tonen aan diverse goede doelen die juist in deze tijd zo waardevol zijn.”
Kleinschalige particuliere acties
Onderzoek van april vorig jaar van het Centrum van Filantropische studies toont aan dat Nederlanders in 2018 maar liefst 5,7 miljard euro doneerden aan geregisteerde goede doelen. De kleinschalige acties van particulieren komen daar volgens deskundigen nog bij. Het gaat volgens Map van der Wilden van CBF om laagdrempelige particuliere acties die meestal dichtbij worden opgestart en eenmalig een beroep doen op de emotie, vaak door een dramatische gebeurtenis.
Het is lastig om dit soort initiatieven op betrouwbaarheid te beoordelen. Er is ten slotte geen keurmerk en het is volgens Van der Wilden moeilijk hierop toezicht te houden. Wel is het CBF zich ervan bewust dat de manieren van donatie steeds verder worden ontwikkeld. Ze onderzoeken nu of op donatieplatforms wellicht wel toezicht kan worden gehouden.
In een paar gevallen bleek het achteraf om een nep-inzameling te gaan. Bijvoorbeeld in Bussum, waar een valse inzamelingsactie werd gestart voor de nabestaanden van een groot busdrama. In maart werd een man opgepakt die wilde verdienen aan een doneeractie voor de doodgeschoten Bas van Wijk.
Toch denkt Schuyt dat oplichting maar weinig voorkomt, omdat er bij de initiatieven vaak een grote sociale controle is. "Als je doet alsof je een actie bent gestart met het idee iets goeds te doen voor iemand anders en mensen komen erachter dat je hiervan misbruik maakt, dan krijg je het dubbel zo hard terug", vertelt hij. "Je gaat dan door het pek en vuil."
Verantwoording afleggen
Het beeldje van de Alkmaarse ziekenhuiskat zou een goed voorbeeld zijn. De kat is beroemd en de actie staat dicht bij de mensen. Dan moet er ook wel echt een beeld komen, anders komen mensen verhaal halen.
Het geld voor Wodka de kat is inmiddels binnen. De initiatiefnemer en eigenaresse van het dier bezochten vorige week de kunstenaar uit De Rijp om verschillende ontwerpen van klei te bekijken. Ook de keuze voor de vorm is inmiddels gemaakt: een uitstrekkende kat. Binnenkort kunnen alle Alkmaarders de bronzen variant bewonderen.
Beoordelen op betrouwbaarheid
Map van der Wilden van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF), de toezichthouder op Erkende Goede Doelen, geeft enkele tips mee hoe je doneeracties zoveel mogelijk op betrouwbaarheid kan beoordelen:
- Kijk goed aan wie je geeft en wanneer;
- Achterhaal of je jouw geld terugkrijgt op het moment dat het streefbedrag niet wordt gehaald of het doel niet wordt bereikt;
- Lees goed hoeveel geld er naar het platform gaat waarop de actie wordt gehouden;
- Houd in de gaten of er verantwoording wordt afgelegd, tussentijds of aan het einde.
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app.
