Op verzoek van haar man Maksim (33) besluit Iryna Pohorelenko (30) Oekraïne te verlaten. Samen met haar dochter Emilia (6) vlucht ze het land uit met als eindbestemming: Hilversum. Haar man blijft achter aan het front. Ondanks alle tegenslagen heeft de oorlog in Oekraïne Iryna en Maksim dichter bij elkaar gebracht. “Ik voelde mij weer opnieuw verliefd toen ik hem na tien maanden weer zag.”
“Ben je oké? We worden gebombardeerd. De oorlog is begonnen.” De telefoon van Iryna staat roodgloeiend met gemiste oproepen en tekstberichten van haar broer Nikolai (21). “Serieus, op dit moment? Dat kan niet waar zijn”, antwoordt Iryna vol ongeloof.
Met haar telefoon in de ene hand en de televisieafstandsbediening in de ander zet ze het nieuws op. Ook daar wordt ze geconfronteerd met de start van de oorlog. Na een paar minuten begint Iryna in te zien dat het geen slechte grap is, maar werkelijkheid. Volledig in paniek licht ze haar man in.
Tekst gaat door onder de foto.
Naar een veilige plek
Zodra het nieuws bij beide is ingedaald gaan Iryna en Maksim over tot actie. Belangrijke spullen worden in ingepakt en ze wekken hun dochter Emilia. Het gezin verplaatst zich naar een andere kamer van het huis waar ze kunnen schuilen. De ramen worden gesloten en de gordijnen gaan dicht. Het enige geluid wat nog door de ruimte galmt is de muziek dat Iryna heeft aangezet.
Iryna en haar gezin wonen in Izmail, een stad in het zuidwesten van Oekraïne, in de regio Odessa.
Bekijk hier meer over Odessa. Tekst gaat door onder de video.
Voor hun eigen veiligheid besluit het gezin bij de ouders van Iryna in te trekken in de stad Chilia. Het plan is om na twee weken terug te keren naar hun eigen huis. Dat moment is alleen nooit gekomen. Het werd steeds gevaarlijker om in Oekraïne te blijven. “Dit was het moment waarop mijn man zei: Meiden, nu is het tijd. Jullie moéten gaan.” “Nee! We willen bij jou zijn”, riep Iryna tegen hem. “Lieverd, ik ben heel bang en we weten niet wat er gaat gebeuren. Het is makkelijker voor mij om jullie te verlaten als ik weet dat jullie veilig zijn. De Russische militairen behandelen vrouwen en meisjes ook niet goed. Het is té gevaarlijk”, antwoordde hij.
“Voor de oorlog begon had ik een heel goed leven, maar dat zie ik nu pas in”
Zo’n honderd kilometer verderop ligt Slangeneiland; een eiland in de Zwarte Zee dat deel uitmaakt van de regio Odessa. Op het moment dat de Russen dit eiland gingen bombarderen, besluit Iryna dat het beter is om te vertrekken.
Tekst gaat door onder de video.
Gescheiden wegen
Op 4 maart 2022 besluit Iryna Oekraïne te verlaten. Samen met haar dochter en een goede vriend neemt ze per auto de pond richting Roemenië. Voordat ze de oversteek kunnen maken, moeten ze eerst wachten in de rij van de douanecontrole. Binnen twee uur staan ze op Roemeense bodem.
De schoonmoeder van Iryna sluit twee weken later bij hen aan. In de tussentijd verblijven Iryna en Emilia bij vrienden. “Mijn schoonmoeder was bang en vroeg of wij met haar mee wilde reizen naar Polen. Daar heeft zij vrienden”, legt Iryna uit.
Verschrikkelijk angstige tijd
Tijdens de treinreis naar Polen wordt Emilia ernstig ziek. De stress is haar te veel geworden. Ze krijgt buikpijn en geeft de hele dag over. “Toen we aankwamen in Polen waren haar lippen volledig blauw gekleurd. We zijn direct naar het ziekenhuis gegaan. Het was een verschrikkelijk angstige tijd. Je bent in een ander land, je spreekt de taal niet en je dochter gaat bijna dood.”
Desalniettemin kan Iryna niet rekenen op steun van haar schoonmoeder. “Ze zei dat ze ons niet kon helpen en liet ons alleen achter in het ziekenhuis. Ik kan het nog steeds niet geloven. Serieus, op dat moment? Sindsdien heb ik geen contact meer met haar gehad.”
Toen Emilia was opgeknapt vervolgen ze hun reis. Ze vertrekken uit Polen en nemen in Wenen een rechtstreekse trein naar Utrecht Centraal. Hier worden zij opgewacht door een vriend van Maksim die hen met open armen ontvangt in zijn huis in Hilversum. Hier hebben zij een half jaar gewoond. Sinds oktober 2022 hebben Iryna en Emilia een eigen plek in Hilversum.
De route die Iryna heeft afgelegd. Tekst gaat door onder de foto.
In de tussentijd blijft Maksim achter om het Oekraïense leger te ondersteunen. Hij heeft vooraf een training gevolgd en vervult nu een onmisbare functie in het evacuatie- en medische team. Waar nodig springt hij bij om daadwerkelijk te vechten tegen het Russische leger. Nikolai, de broer van Iryna, zit ook in het leger om te vechten aan het front.
“Deze oorlog heeft ons gezin dichterbij elkaar gebracht”
Afgelopen kerstvakantie is Iryna voor het eerst teruggekeerd naar Oekraïne om kerst te vieren met haar familie. “Ik wist niet hoe het zou zijn om Maksim weer te zien en was bang dat onze band meer als vriendschappelijk zou aanvoelen, omdat we elkaar toen al tien maanden niet in het echt hadden gezien. Maar toen ik hem zag en weer in mijn armen kon sluiten wist ik: dít is mijn man. Ik voelde mij weer opnieuw verliefd”, blikt Iryna terug.
Ook de woorden van Maksim doen haar goed: “Ik ben zó trots op jou. Je bent sterk en je doet wat het allerbeste is voor onze dochter”, laat hij aan haar weten. “Deze oorlog heeft ons gezin dichterbij elkaar gebracht.”
Tekst gaat door onder de foto.
Op meer dan tweeduizend kilometer afstand
Op dit moment bevindt Maksim zich in Oleksandropil, ruim tweeduizend kilometer verwijderd van Iryna. “Het is heel zwaar, maar we proberen iedere dag contact met elkaar te houden. We bellen vaak iedere ochtend en als het hem niet lukt om mij te bellen, dan stuurt hij mij een berichtje. Als ik na twee uur niks van hem heb gehoord, dan ga ik mij al zorgen maken. Ik moet weten of hij nog leeft of niet.”
De afstand tussen Iryna en Maksim. Tekst gaat door onder de foto.
Maksim stuurt naast updates over de oorlog ook foto’s en video’s naar Iryna, maar aan té enge beelden heeft ze geen behoefte. “Naast dat ik daar niet van kan slapen, maak ik mij dan nog meer zorgen om hem. Ik kan mij soms zelfs niet focussen.”
Twee weken geleden heeft Maksim drie aanvalsmissies gehad waar hij ook moest vechten aan het front. Één van deze missies kostte bijna het leven van de groep militairen. Een nachtzichtapparaat heeft een mijn onderschept en hun leven gered. Tijdens de missies heeft Maksim gewonde militairen met klaplongen en kogelwonden geholpen. In de strijd verloor hij een van zijn beste kameraden met wie hij zes maanden op een kamer woonde. “Ondanks alle tegenslagen blijft hij sterk. De adrenaline sleurt hem door deze situaties heen. Hij wil er alles aan doen om zo veel mogelijk levens te redden.”
Tekst gaat door onder de foto.
Voor hun dochter Emilia is de situatie maar lastig te begrijpen. “Waarom moest ik Oekraïne verlaten zonder mijn vader? Waarom willen de Russen ons vermoorden? Gaan de Russen mijn vader vermoorden? Het is lastig om aan haar uit te moeten leggen waarom wij in Nederland leven en niet terug kunnen. Ik probeer haar zoveel mogelijk af te leiden met leuke dingen.”
“Ik wil graag terug naar huis. Mijn hart ligt in Oekraïne”
Het inzetten van social media
Stilzitten is geen optie voor Iryna. Via haar Instagram houdt zij haar volgers op de hoogte van de gebeurtenissen in Oekraïne en zamelt ze geld in voor spullen in het leger. “In het nieuws is het soms lastig te onderscheiden wat wel en niet waar is. Sommige mensen denken nog steeds dat Rusland Oekraïne is binnengedrongen om ons te helpen, maar we hebben hier nooit om gevraagd.”
Om die reden post Iryna de foto’s en video’s die zij van Maksim en Nikolai krijgt. Ze wil laten zien hoe de situatie in Oekraïne echt is. “Toen mijn broer het leger in ging had hij bijvoorbeeld niks om in te slapen of in te douchen. Op dat moment moest ik iets doen en ging ik geld inzamelen voor dit soort spullen. Zo heb ik onder andere geld ingezameld voor een auto en nachtkijker.”
Tekst gaat door onder de foto.
Het feit dat Iryna weer aan de slag kan als docent assistent op de basisschool én via inzamelingsacties geld kan inzamelen voor het leger, heeft haar heel goed gedaan. “Voor de oorlog begon had ik een heel goed leven, maar dat zie ik nu pas in.”
Toekomstperspectief
Wat de toekomst betreft, ziet het koppel deze positief voor zich. Iryna heeft zelfs al plannen om deze zomer blijvend terug te keren naar Oekraïne. “Ik wil graag weer terug naar huis. Mijn man is daar iets minder blij, maar het is te moeilijk voor mij. Mijn regio is nu rustig, dus ik ben daar veilig. Mochten de Russen onze regio wel weer gaan bombarderen, dan zal ik voor mijn eigen veiligheid nog in Nederland blijven.”
Of Oekraïne de oorlog gaat winnen, daar heeft Maksim alle vertrouwen in. “Wij zijn een sterk land. Het is belangrijk om ons terrein terug te winnen en een toekomst te bieden aan onze kinderen. Na de oorlog kunnen wij ons land weer samen opbouwen”, laat Iryna namens hem weten.
De plannen voor de terugkeer van Iryna heeft ook een keerzijde. “Nederland is een fijn land met veel vrijheid en aardige en behulpzame mensen. Ik heb nu zoveel goede mensen om mij heen verzameld. Ik ga hen enorm missen, maar ik kan hier niet blijven. Mijn hart ligt in Oekraïne.”
