Al jaren overlast voor watersporters: is er eindelijk een oplossing voor fonteinkruid?

De stichting bestaande uit watersportondernemers maait nu jaarlijks meerdere keren het fonteinkruid op de randmeren, waar het Gooimeer onder valt. Ze maaien nu een paar jaar en ze merken dat er steeds meer waterplanten komen en dat het sneller groeit. "In 2014 toen we begonnen, maaiden we één keer en dan had je het prima gedaan. Maar de situatie is dermate ernstig geworden dat één keer maaien volstrekt onvoldoende is. Nu is twee keer maaien echt het minimum en er zijn delen waarvan we wel zeker weten dat we het drie keer moeten maaien", vertelt Kees Kooijman, voorzitter van de stichting. 

In de zomer zijn de randmeren nauwelijks bevaarbaar en dat brengt de watersport ernstig in gevaar. "Jachthavens merken dat steeds meer mensen uitwijken naar andere plekken zonder waterplanten. En ook geleidelijk aan gaan steeds meer passanten weg", aldus Kooijman.

Structurele oplossing

Dus is het tijd voor een structurele oplossing, want maaien blijft iets tijdelijks waardoor de waterplant elke keer terugkomt. De stichting zou graag zien dat de randmeren verdiept worden naar vier meter. "Onze ervaring nu is dat de overlastgevende waterplanten groeien tot een meter of drie en wij denken als je tot vier meter verdiept dat je er dan wel van af bent."

Met de grond die dan afgegraven wordt, zouden ze dan de randen van de meren willen verondiepen. "Aan de randen brede stroken waar je moerasachtige begroeiing hebt en dat is ook heel gunstig voor de natuurlijke situatie op het meer en dat werkt remmend op waterplantengroei. Maar tegelijkertijd geeft het een geweldige impuls aan de natuur op deze manier. Het mes snijdt dus aan twee kanten", zo legt Kooijman uit. 

Ecoloog Lisette de Senerpont Domis ziet kansen maar het plan is niet geheel zonder risico. "Als je verdiept en die bodem was uiteindelijk toch niet het probleem, maar de waterplanten zijn er omdat het Eemmwater veel te voedingrijk was, dan ben je aan het dweilen met de kraan open. Een ander risico kan zijn dat het fonteinkruid door blijft groeien en nog steeds wel aan de oppervlakte kan blijven komen. Wij vinden waterplanten tot achttien meter diep en veel groei zien we wel tot zeven meter diep. "

Baggeren kan helpen

Maar ze schiet het plan niet gelijk af. "Baggeren kan echt wel helpen. Je haalt twee meter leeflaag weg en dat kan een positief effect hebben. Je geeft een totale reset aan het systeem. Dus dat kan sowieso er toe leiden dat je tijdelijk geen waterplanten hebt, maar dat is vaak heel tijdelijk", vertelt ze. De ecoloog wijst er op dat het nu vooral belangrijk is om eerst goed uit te zoeken of verdiepen wel echt de oplossing is. De Coöperatie Gastvrije Randmeren heeft geld vrijgemaakt om dat te doen.

Maar ze is ook eerlijk, "de meeste ecologen klappen in hun handjes met zulk helder water en waterplanten". 

Liever vandaag dan gisteren

Kooijman is ervan overtuigd dat verdiepen de oplossing is en hij zou het liefst zien dat er vandaag al gegraven wordt. "Maar je moet realistisch zijn, wat wij voorstellen is een ingrijpende aanpak. Dat gaat een flink aantal jaar van voorbereiding vragen. Dan zijn we een generatie verder, maar je moet wel beginnen anders loopt het vast."

Tot die tijd proberen ze in de zomer zo efficiënt mogelijk te maaien. Dat wordt normaal gedaan op vissersboten die tijdelijk worden omgebouwd tot maaiboten. Maar de stichting is nu bezig met een speciale boot die meer én sneller kan maaien. "En naar wij hopen ook wat goedkoper dan kunnen we met hetzelfde geld meer doen", vertelt hij lachend. 

Lobbyen

Nu breekt de tijd van lobbyen aan. Ze gaan met verschillende instanties om tafel "en dan hoop ik dat het straks niet meer alleen ons plan is, maar van ons allemaal"."Als we niets doen is er één partij die te kort gaat komen en dat is de watersport. We moeten niet lijdend toekijken, dat is buitengewoon onverstandig. We kunnen wel over heel veel kosten praten, maar als we niets doen, denk ik dat het veel meer kost", zo besluit Kooijman.