WEESP - In een zijvleugel van de Laurentiuskerk in Weesp heeft Christian Pfeiffer zijn eigen jeneverstokerij. Naar eigen zeggen zelfs de kleinste stokerij ter wereld. Hier brouwt hij jenever volgens een bijna 400 jaar oud recept.
"Mijn doel is om te laten zien hoe jenever in de 17de eeuw werd gestookt", vertelt hij tijdens het stoken. "De jeneverstokerijen waren toen net zo groot als dit. We laten hier zien hoe het proces werkt."
Zijn liefde voor jenever ontstaat als hij het recept van een jeneverstoker uit Weesp van 1630 onder ogen krijgt. In die tijd waren er in Weesp zo'n 60 jeneverstokerijen. Daarmee was het de grootste jeneverstad van Nederland.
Het recept staat in een aantekeningenboekje en het was eigenlijk niet de bedoeling dat het bewaard zou blijven. Alleen belangrijke boeken worden in het gemeentearchief bewaard, maar dit is er per ongeluk tussen gekomen. "Ik las dat recept en ik dacht: 'wow dat kunnen we nu gewoon maken'", vertelt Pfeiffer.
Het is ondertussen het oudst werkende jeneverrecept van Nederland. "Ik ben verschrikkelijk blij dat het bewaard is gebleven, want het geeft ons een inkijkje in het 17de-eeuwse Weesp. Het geeft een inkijkje in hoe mensen toen jenever stookten. Het is echt een geluk bij een ongeluk."
Vies stadje
Weesp was in de 17de eeuw eigenlijk een vies stadje. Er gaan verhalen rond dat er op elke inwoner tien varkens waren: Weesp had toen 4.000 inwoners, dus dat betekent dat er een slordige 40.000 varkens op straat liepen. "Er zijn verslagen dat mensen met een wasknijper op hun neus door de stad reden met hun koets."
De viezigheid werd veroorzaakt door alle stokerijen. Het 'restafval' werd op straat en in de gracht gedumpt en dat aten de varkens die in de straten leefden. Daar dankt de Slijkstraat in Weesp zijn naam ook aan. Het lag vol met 'slijk'.
Dat Weesp een echte jeneverstad was, komt doordat het heel gunstig ligt als je jenever wil stoken. Het heeft aanvoer van vers water uit de Vecht. Stokerijen werden in Amsterdam uit de stad gegooid, omdat ze zo vervuilend zijn. Daarnaast had Weesp ook jeneverbessen in de buurt en kwam het graan uit Amsterdam.
Illegaal
Nadat Christian het recept helemaal had uitgeplozen, begon het experimenteren aan de keukentafel. De basis van goede jenever is bier, maar dan zonder hop. Het moeilijkste was destilleren. Want destilleren is in Nederland illegaal om thuis te doen en dus moest Christian de illegale handel in.
"Onder een brug in Deventer met twee open kofferbakken heb ik mijn eerste ketel gekocht"
Hij ging op zoek naar een destilleerketel via vage internetcontacten. "En dat eindigde onder een brug in Deventer met twee open kofferbakken. Zo heb ik mijn eerste ketel gekocht", vertelt hij lachend.
Na zo'n 30 keer het recept te hebben gestookt, durfde hij het voor het eerst aan familie te laten proeven. Het kostte wat tijd om het goed te maken: dat kwam vooral omdat er in het oude recept veel kruiden zitten om de slechte kwaliteit van het graan te verbloemen. Intussen is de kwaliteit van het graan verbeterd en zitten er dus minder kruiden in.
Vloeibaar cultureel erfgoed
"Ik noem jenever wel ons vloeibaar cultureel erfgoed. Het is de nationale volksdrank op gedestilleerd gebied. En wat de Schotten hebben met whiskey en de Fransen met cognac, dat zouden wij met jenever moeten hebben", legt hij uit. "Dat hebben we niet meer, omdat we jenever als product nooit beschermd hebben. Dus alles waar een beetje jeneverbes in zit, mag je jenever noemen. Maar de echte jenever, zoals wij die stoken, dat is een drank die erg verwant is aan whiskey. Ik vind dat we dat veel meer zouden moeten uitdragen als nationale drank."
Na jaren aan de keukentafel te hebben geoefend, heeft hij sinds een jaar een plekje in de Laurentiuskerk in Weesp samen met de Wispe Brouwerij. Zo is er eindelijk een jeneverstokerij terug in Weesp. "En het leuke is dat op deze plek waar nu de Laurentiuskerk is, er tot 1860 een jeneverstokerij stond. Dus we staan hier op dubbele heilige grond. Het is jenevergrond met daar bovenop een kerk waar wij weer in stoken. Dus het vertelt precies het verhaal van de plek."
Jouw Noord-Holland
Benieuwd geworden naar de rest van de verhalen die NH Nieuws maakte over het onderwerp Voedsel uit Noord-Holland? Bekijk dan op onze specialpagina alle reportages.
