Dat lezen en schrijven niet voor iedereen even vanzelfsprekend is, bewijst het verhaal van Joke van Heumen (68) uit Hilversum. Ze hield haar laaggeletterdheid jarenlang geheim, maar wil er nu open over zijn om anderen te motiveren. "Ga er wat aan doen, maak die stap, ik ben reuzeblij dat ik het gedaan heb!"
"Je bent dom, dat kun jij niet." Dat soort opmerkingen kreeg Joke van Heumen (68) met enige regelmaat te horen. Ze heeft dyslexie en daar was op de basisschool geen oog voor. "Ik kon niet meekomen in de klas, dan werd je achterin gezet," vertelt Joke. Op de huishoudschool ging het niet anders. "Na een jaar werd ik er vanaf gehaald: ga jij maar werken, zeiden mijn ouders."
Uit schaamte hield ze altijd verborgen dat ze niet kon lezen en schrijven. "Als ik iemands adres moest opschrijven, maakte ik een beginnetje en dan zei ik: doe het zelf maar even, dan kan ik geen fouten maken," vertelt Joke. "Ik verbloemde het en daar word je heel slim in."
Tekst gaat verder onder video.
Als Joke zelf kinderen krijgt, kan ze hen niet helpen met hun schoolwerk. "Dat voelde wel als falen. Ik word nog akelig als ik daaraan denk." Dat maakte dat ze dacht: de maat is vol, ik ga er wat aan doen. Ze volgde jarenlang cursussen op het ROC. "Een enorme stap, maar als je de eerste keer de klas binnenkomt denk je: ah, deze mensen hebben allemaal hetzelfde probleem als ik! En de tweede keer ga je al makkelijker die drempel over."
Wil je testen hoe het staat met jouw geletterdheid?
📺 Vanavond begint om 20.00 uur het Groot Goois Dictee onder leiding van NOS-nieuwslezer Jeroen Tjepkema, vanuit het raadhuis van Hilversum. Live te volgen via onze site en op tv.
Joke kan zich inmiddels goed redden met lezen en schrijven. "Ondertiteling gaat nog altijd te snel en ik lees geen ingewikkelde boeken, maar kan wel mijn kleinkinderen voorlezen." En als het even niet lukt, dan is ze daar open over. "Oma pakt even een ander boekje, hier staat te moeilijke woorden in, zeg ik dan. En dat vinden ze helemaal prima."
Neem die stap
Vooral bij het schrijven heeft ze veel winst geboekt. "Ik durf gewoon iets op te schrijven, dan maak ik maar een fout, ik ben niet meer bang." Joke is enorm opgelucht dat haar laaggeletterdheid geen geheim meer is. "Ik ben een gelukkiger mens geworden."
Ze wil dan ook anderen stimuleren om óók op Nederlandse les te gaan. "Er zijn legio mensen die zich ervoor schamen, maar in godsnaam: maak die stap! Je wordt er altijd beter van." Haar boodschap is dan ook duidelijk: "Mensen, ga het alsjeblieft doen. Kijk waar je terecht kunt. Ik ben zo blij dat ik het gedaan heb, ik heb een ander leven nu!"
