Statenleden in debat - Foto: Provinciale Staten Noord-Holland
Provinciale Staten van Noord-Holland laten het raadgevend referendum niet terugkeren. Op 31 mei 2024 beëindigden de staten de eerdere verordening omdat die risico’s bij de uitvoering en juridische problemen kon veroorzaken.
Daarmee zit de provincie nu even zonder instrument voor participatie van inwoners. Er wordt nu onderzocht hoe Noord-Hollanders toch betrokken kunnen worden bij de besluitvorming.
Daarmee zit de provincie nu even zonder instrument voor participatie van inwoners. Er wordt nu onderzocht hoe Noord-Hollanders toch betrokken kunnen worden bij de besluitvorming.
Met een raadgevend referendum kunnen burgers met voldoende steun wetten en regels die de overheid stelt tenietdoen. Het is bedoeld om kiesgerechtigde burgers meer zeggenschap te geven. Of eigenlijk: was.
Landelijk bestond er tussen 2015 en 2018 een Wet raadgevend referendum. Maar het kabinet Rutte III maakte daaraan ook een einde. Het argument was dat het niet aan de verwachtingen had voldaan.
De wetgever is overigens niet verplicht om democratisch aangenomen wetten in te trekken. Als reden daarvoor wordt soms ook aangegeven dat de leden van de parlementen al democratisch gekozen zijn en daarom de mening van kiesgerechtigden verwoorden.
De wetgever is overigens niet verplicht om democratisch aangenomen wetten in te trekken. Als reden daarvoor wordt soms ook aangegeven dat de leden van de parlementen al democratisch gekozen zijn en daarom de mening van kiesgerechtigden verwoorden.
Deze week is dus besloten om het raadgevend referendum ook in Noord-Holland definitief niet meer terug te laten keren. In de Provinciale Staten, het “parlement” van de provincie, deden het CDA, de VVD en Volt een voorstel hiervoor. In plaats daarvan willen zij dat de Statenwerkgroep Inwonersparticipatie onderzoek gaat doen naar de manier waarop inwoners beter betrokken kunnen worden bij besluiten van de provincie. Het voorstel werd aangenomen met 27 stemmen vóór en 26 tegen. Enkele fracties gaven aan dat een referendum-onderwerp vaak complex is en ongeschikt voor burgerinbreng. Een voorstel om de oude referendum-verordening te repareren haalde het net niet.
De provincie gaat vooral over duurzame economie, ruimtelijke plannen, maar ook over openbaar vervoer, werkgelegenheid, natuur en monumentenzorg. En niet te vergeten: bouwen en wonen. En dat dan voor Noord-Holland. Alle gemeenten hebben te maken met provinciale verordeningen waarmee zij beperkt worden in hun eigen bevoegdheden, maar die natuurlijk ook richting geven aan ontwikkelingen.
Op dit moment kunnen burgers hun mening laten horen door direct contact met Statenleden op te nemen of in te spreken bij commissievergaderingen. Daarnaast kunnen zij een zienswijze (mening) indienen of deelnemen aan door de provincie georganiseerde inwonersparticipatie. Als laatste is er nog de mogelijkheid voor een burgerinitiatief; inwoners kunnen, onder voorwaarden, een onderwerp op de agenda zetten van Provinciale Staten.
Het wachten is dus op de uitkomst van het onderzoek naar betere inspraak van burgers.
