Hilversum viert vandaag haar 'bevrijdingsdag'. Twee dagen na de overgave van de Duitsers, werd Hilversum vandaag exact 79 jaar geleden bevrijd en reden de bevrijders het dorp binnen. Ze werden verwelkomd door duizenden uitgelaten Hilversummers, opgelucht na vijf lange oorlogsjaren.
De bevrijding van Hilversum kondigde zich al een paar dagen aan. Veel Hilversummers waren dan ook vroeg opgestaan om de verwachte bevrijders te verwelkomen.
Even na half twaalf 's ochtends was het zover: via de Utrechtseweg kwamen de bevrijders eraan. "Ze stopten hier op het plein met hun voertuigen", vertelt de Hilversumse historicus Pieter Hoogenraad. "De twee luitenanten en majoor stapten uit en gingen bij Gooiland naar binnen. Daar waren allemaal hotemetoten. Daar werd getoast met champagne en op een gegeven moment kwamen ze weer naar buiten. Vervolgens hieven al die Hilversummers het Wilhelmus aan en daarna het Britse volkslied."
Polar Bears
De bevrijders waren de zogenoemde Polar Bears, een Engelse divisie bestaande uit zo'n 16.000 soldaten. Een paar dagen na D-day waren ze aangekomen op het strand van Normandië en ze hebben daar hard moeten vechten tegen de Duitsers.
Toen zijn ze omhoog gegaan richting België en hebben verschillende steden bevrijd. Zo ook in Nederland. En later schreven ze, dat overal waar ze kwamen, ze nergens zo hartelijk ontvangen werden als in Nederland.
Bekijk hieronder hoe Hilversum de bevrijders stond op te wachten (tekst gaat verder onder de video):
Op de bewuste 7 mei in kwamen de Polar Bears met zo'n acht voertuigen Hilversum binnenrijden. Die hadden als taak om te controleren of de Duitsers zich wel echt aan de capitulatie hielden. Dat gebeurde gelukkig en de Engelsen konden zo doorrijden.
Grote juichende menigte
"Maar eigenlijk kon dat ook weer niet, want ze werden overal opgehouden door juichende Nederlanders. Mensen stonden te juichen, sprongen op hun voertuigen en ze genoten er natuurlijk ongelooflijk van. Ze schreven ook nog dat toen ze in België waren net het tomatenseizoen was begonnen en dat ze daarmee bekogeld waren, maar hier waren het natuurlijk tulpen en dat vonden ze veel prettiger."
Tekst gaat verder onder de foto.
Dan gaat het toch nog mis
Dan lijkt de oorlog afgelopen en is het gevaarlijkste voorbij. De Polar Bears moesten er alleen nog voor zorgen dat de Duitsers allemaal hun wapens zouden inleveren.
Maar dat gaat het op 10 mei 1945 helemaal mis. Er was een Duitser die gooide een mijn op een stapel met munitie en die explodeerde. Hierbij zijn dertien Polar Bears omgekomen. "Dat was vreselijk. Het waren jongens die alle gevechten tegen de Duitsers hadden overleefd en alsnog sneuvelden ze hier", vertelt Hoogenraad. "Je moet je voorstellen dat ze thuis dolblij waren dat hun zoon de oorlog had overleefd en dan krijgen ze alsnog dit bericht."
De omgekomen Polar Bears zijn begraven op de Noorderbegraafplaats in Hilversum en liggen daar nog steeds.
Toon Kramer was één van de bevrijders van Hilversum. De Nederlandse verzetsman werd onderdeel van de Polar Bears en verliet Hilversum na de bevrijding nooit meer en woonde er tot zijn overlijden (tekst gaat verder onder de video):
Na de oorlog
Na de oorlog zijn de overgebleven Polar Bears naar Duitsland getrokken. En toen dat klaar was, waren ze weer reguliere troepen in Engeland. Net zoals dat in Nederland gebeurt, is er heel veel gereorganiseerd en er is op dit moment geen enkel onderdeel van de Britse strijdkrachten meer die het embleem van de ijsbeer draagt. "Dus je kunt zeggen dat ze zijn uitgestorven", aldus de historicus.
Maar in Hilversum zullen de ijsberen niet zo snel vergeten worden. "Het zijn natuurlijk helden, want het zijn mensen die gesneuveld zijn en gevochten hebben voor de bevrijding van Europa en zeker ook Hilversum. Die vrijheid moeten we koesteren en blij mee zijn", zo vindt Hoogenraad.
Hilversum heeft al een paar jaar een monument om haar bevrijders te eren, op de plek waar ze bijna tachtig jaar geleden werden opgevangen: voor theater Gooiland.
