Jacht op een nieuwe wethouder zet vertrouwen in Hilversumse coalitie onder druk

Karin Walters is op 3 april opgestapt. Drie dagen later vindt op het raadhuis een gesprek plaats tussen de vier coalitiepartners: Hart voor Hilversum, VVD, CDA en GroenLinks. Er zijn vragen over het vertrek van de wethouder. Hart voor Hilversum geeft aan dat ze de mening van de anderen delen: Walters had transparanter moeten zijn over het kleinschalig biologisch boeren in Belarus of Rusland.

Ze had meer openheid moet geven over die wens van haar dochter en schoonzoon en het gesprek met Rusland-deskundige Marie-Thérése Ter Haar. Uiteindelijk is het diezelfde eerlijkheid die haar opstappen begin april inleidt. In de tweede collegevergadering van die week geven burgemeester en wethouders op woensdag 3 april aan geen vertrouwen meer te hebben in haar. Walters ziet zich genoodzaakt te stoppen.

Pijnlijk verlies

Ondanks dit pijnlijke verlies wil Hart voor Hilversum graag blijven samenwerken met de drie andere partijen. Maar eerst wil de fractie de tijd krijgen om deze klap te verwerken. Met fikse tegenzin gaan VVD, CDA en GroenLinks-akkoord met een week rust. De stad moet bestuurd worden, is het vaak gebezigde motto. Vervanging is belangrijk, want de portefeuille van Walters is groot en zwaar en de andere collegeleden kunnen die niet tot in lengte van dagen er 'even' bij doen.

Hart krijgt wat het wil. De partners spreken opnieuw het vertrouwen in elkaar uit, maar al snel ontstaan de eerste barstjes. De aanleiding hiervoor is dat Hart zich niet aan de gemaakte afspraak zou hebben gehouden.

Tijdens dat overleg op zaterdag 6 april valt opnieuw het woord 'verbreding’. Het idee om de coalitie te willen uitbreiden viel als eerste tijdens een onderhoud op 7 maart bij sportvereniging HC&FC Victoria. Om hier eens over na te denken, had alles te maken met de nieuwe verhouding coalitie – oppositie in de gemeenteraad. Eind februari stapte Hart voor Hilversummer Carolien Jansson over naar Democraten Hilversum. Een transfer die Hakan Koç in maart 2023 al maakte. Door het vertrek van Jansson telde de coalitie nog maar negentien zetels van de 37.

"Hart voor Hilversum zat in de piepzak. Twee raadsleden waren overgestapt. Het was Walters zelf die het idee van verbreding opperde. Het werd wat dunnetjes allemaal, zei ze toen. Een broze coalitie", herinnert VVD-fractieleider Hidde Fennema zich.

'Hart' heeft rust nodig

GroenLinks-fractievoorzitter Marleen Remmers bevestigt de woorden van Fennema. "Het wrange van dit verhaal is dat dit initiatief hiervoor bij Walters zelf vandaan is gekomen. Verbreding was in de ogen van Walters noodzakelijk", stelt ze. "Karin gaf toen aan dat we zware tijden tegemoet konden zien. We moesten vooral op financieel gebied moeilijke keuzes gaan maken. We waren twee zetels verloren in de coalitie en dat moesten we oplossen. Daarnaast was er de diepe wens van een open en stabiel bestuur."

De partijen moeten na deze vergadering van 7 maart nadenken. Sommige vinden het idee van verbreding goed; Hart voor Hilversum en CDA vinden het niet noodzakelijk. Op 19 april willen ze hier verder over praten, maar dan ziet de coalitiewereld er inmiddels heel anders uit: Walters is dan al dik twee weken weg.

En er liggen andere afspraken op tafel. Zoals ook is gezegd in de extra raadsvergadering van 10 april heeft 'Hart' de tijd gekregen om het opstappen van hun wethouder te kunnen verwerken. Maar rust betekent ook echt rust. Onderling is in de coalitie ook tegen elkaar gezegd: eerlijk blijven en elkaar heel houden.

Tekst gaat verder onder de foto

Maar ondanks die afspraak laat Hart voor Hilversum er geen gras over groeien en gaat diezelfde avond nog op zoek naar een kandidaat-wethouder. Op de verlaten post van Walters moet een politiek zwaargewicht komen. Hart voor Hilversum-fractievoorzitter Regie Redmeijer benadert Karen Heerschop. Zij is een ervaren bestuurder met een verleden als politica in Hilversum.

Volgens Redmeijer reageert Heerschop aanvankelijk enthousiast. "Heerschop zou een fantastische aanvulling zijn. Ik mocht haar nummer doorgeven aan ons bestuur", vertelt de Hart voor Hilversummer.

Een dag later stuurt Heerschop een appje aan Redmeijer dat ze bedankt voor het aanbod. "Het was een eer benaderd te worden en in gesprek gaan met elkaar kan altijd. Wethouder zijn is een prachtbaan en ik stond er niet negatief tegenover. Die avond na het telefoontje heb ik lang gesproken met mijn man. De volgende dag heb ik besloten het niet te doen. Na de pittige klus in Castricum, waar ik burgemeester was, kwam dit net te vroeg", meldt Heerschop aan NH.

Dat Hart voor Hilversum Heerschop had gevraagd, haalt de krant en dat leidt tot irritatie bij de anderen. Uit de aantekeningen van Redmeijer blijkt dat de VVD boos is. Uit navraag bij Fennema blijkt dit ook te kloppen. Hij legt uit waarom.

"We hadden de raadsvergadering gehad en Hart voor Hilversum gaf aan dat ze tijd nodig hadden. Ze moesten bijkomen van de klap. In de Dudokkamer vroegen ze ons: 'Geef ons even rust'. Daar heb ik 'ja' tegen gezegd. Ik gunde ze die rust. Maar ik heb ook tegen ze gezegd dat ik met grote tegenzin akkoord ging dat ze nergens over wilden praten. Maar we hebben een deal gesloten; jullie nemen je rust, maar dan ga ik niet morgen in de krant lezen dat je een kandidaat-wethouder hebt gebeld. En wat gebeurt er? Een dag later staat er in de krant dat ze in gesprek is geweest met Karen Heerschop. Mensen worden er boos van als je je niet aan de afspraken houdt."

Dom en amateuristisch

CDA-leider Olaf Streutker bestempelt deze actie van hun coalitiegenoot als dom en amateuristisch. Redmeijer had volgens hem op 10 april al aangegeven kandidaten op het oog te hebben, maar dat ze daar nog niet mee gesproken had.

Redmeijer heeft een andere kijk op deze boosheid. "De andere partijen waren niet blij. Ze wilden niet dat wij de vrijgekomen stoel zouden invullen. Ze wilden geen Heerschop, ze willen 'verbreding'. Onze stoel is nodig als cadeautje aan andere partijen, maar het is onze stoel!"

Politieke antenne

Dat Hart voor Hilversum weer een tweede wethouder zou gaan leveren, was geen abc'tje meer. De verhoudingen in de coalitie lagen behoorlijk anders dan in maart 2022, toen de lokale partij bij de gemeenteraadsverkiezingen de grootste werd en acht zetels behaalde. Er was sprake van een nieuwe werkelijkheid.

"Het is niet vanzelfsprekend dat een partij waar net een wethouder onder vervelende omstandigheden is opgestapt en geen onbetwiste coalitieleider meer is, op zoek gaat naar een nieuwe wethouder. Dat is niet gepast", vertelt Fennema. "Als je al twee zetels kwijt bent en al lang bezig bent om het allemaal rond te breien, dan past je enige bescheidenheid. Dan is de politieke antenne niet goed afgesteld. Een totaal verkeerde aanname van Redmeijer of was het een bewuste poging van haar om die rust aan te vragen om vervolgens op zoek te gaan naar een andere wethouder?", luidt zijn vervolg.

Morgen deel 3 van de reconstructie; de vrije val van Hart voor Hilversum; Het nieuwe toverwoord is 'verbreding', maar doet dit recht aan de verkiezingsuitslag?