Eeuwenoude forten bedekt onder een dikke laag mos en bladeren: Fort Hinderdam ligt er op z'n zachtst gezegd verlaten bij. Ooit belangrijk onderdeel van de Hollandse Waterlinie, maar nu door Natuurmonumenten compleet teruggegeven aan de natuur. "Er gebeurt hier weinig en dat willen we vooral zo houden", aldus fortengids Corné Zandbergen.
De moerassige aanblik van boven is slechts een dekmantel voor de ruïnes op het eiland. "Dit eiland had ooit een militaire bestemming", gaat fortengids Corné verder. "Aan de buitenkant lijken dit allemaal ruïnes, maar van binnen ben je snel verbaasd over hoe goed het er nog uitziet."
Wie denkt dat het eiland toevallig zo gunstig lag midden in de Vecht, heeft het mis. "Deze dam is samen met een sluis aangelegd om Utrecht te beschermen voor de golfslag van de Zuiderzee", legt fortengids Maarten Bootsma uit. "Op die manier kon men de waterniveaus in de stad goed beïnvloeden. De naam Hinderdam werd bedacht door schippers, die de sluizen hinderlijk vonden en liever in een stuk door naar Utrecht voer."
Ruïnes
Veel later bleek het eiland een ideale locatie om onderdeel te worden van zowel de Oude als de Nieuwe Hollandse Waterlinie. "Strategische plek midden in de Vecht en op die manier in staat om als fort de twee dijken langs de vecht te controleren." De oudste ruine die je nu nog kunt terugzien op het eiland is 'het wachtgebouw' uit 1848. "Dit is nog een bakstenen fort en dat maakt het zo uniek", aldus de enthousiaste Corné.
Door de jaren heen werd het fort meerdere malen versterkt om nieuwe oorlogstechnieken aan te kunnen. Ook richting de Tweede Wereldoorlog kreeg het eiland een upgrade om een rol te kunnen spelen bij een eventuele aanval vanuit Duitsland. "Ongeveer honderd militairen werden bij de mobilisatie in 1939 in en rondom het fort gestationeerd."
Bekijk hieronder een foto van het fort in opperste staat van paraatheid. Tekst loopt door.
Uiteindelijk werd er nooit gevochten op of rondom het fort. "Dat betekende aan het einde van de oorlog ook het definitieve einde van het fort", legt Corné uit. "Rond de jaren 50 heeft defensie gezegd: het is voor ons niet meer interessant om het te behouden."
Nadat het eiland een periode door recreanten werd gebruikt, kwam het in handen van Natuurmonumenten, die het eiland nu compleet terug heeft gegeven aan de natuur. "Je ziet het, het is een groene oase en zo willen we het ook houden. Een plek waar de flora en fauna zelf hun tijd krijgen om zichzelf te ontwikkelen."
Gooise Eilanden 🏝️
☀️ In deze mini-serie 'Gooise Eilanden' toert NH Nieuws langs eilanden rondom en in 't Gooi. Zowel in de randmeren als het IJmeer en Gooimeer, als in de Loosdrechtse Plassen en zelfs in de Vecht. De komende weekenden zijn er meerdere afleveringen online te vinden en te zien op NH Gooi.
