ePrivacy and GPDR Cookie Consent by Cookie Consent Burgemeester 'verbood' wethouder te bellen met rabbijn over 'antisemitische' mail, maar belde zelf wel 9 keer | NH Gooi

Burgemeester 'verbood' wethouder te bellen met rabbijn over 'antisemitische' mail, maar belde zelf wel 9 keer

  • Vandaag om 06:46 | bijgewerkt: om 08:09 uur
  • Lisa Dekker

De Hilversumse burgemeester Gerhard van den Top wilde niet dat wethouder Heller, die op dat moment onder vuur lag vanwege mogelijk antisemitisme, contact zou opnemen met de Joodse opperrabbijn Binyomin Jacobs. Tegelijkertijd had de burgemeester zelf negen keer telefonisch contact met de rabbijn over de ophef. De gemeenteraad is hierover onvolledig geïnformeerd.

Burgemeester Gerhard van den Top en opperrabbijn Binyomin Jacobs
Burgemeester Gerhard van den Top en opperrabbijn Binyomin Jacobs|Gemeente Hilversum / ANP

In het kort: waar ging de omstreden mail over?

  • Op 26 februari stuurt wethouder Bart Heller een persoonlijke reactie op een verzoek van een inwoner om het raadhuis oranje te verlichten, als steunbetuiging aan het Israëlische gezin Bibas, dat omkwam bij geweld in Gaza.
  • In zijn mail schrijft Heller ook over het leed van Palestijnse kinderen in Gaza. “In totaal heeft het Israëlische leger sinds de inval in Gaza gemiddeld zo'n 250 mensen per dag gedood, waarvan ruim 80 kinderen. Per dag!”, schrijft hij. "Uitgaande van 24 uur aanlichten van het Raadhuis voor elke twee gedode kinderen, zijn Kfir en Ariel over 7.500 dagen, zeg 20 jaar, aanlichten voor de vernietigde Palestijnse kinderen aan de beurt."
  • Binnen de kortste keren komt de mail terecht bij het CIDI, Christenen voor Israël en de Joodse opperrabbijn Binyomin Jacobs. De rabbijn zou de mail ‘antisemitisch’ hebben genoemd en belt direct de burgemeester.
  • Heller stapt op vanwege de kwestie.

Intensief contact op de achtergrond

Uit interne communicatie en telefoongegevens die NH Nieuws opvroeg, blijkt dat Van den Top en Jacobs tussen 27 februari en 6 maart negen keer over en weer met elkaar belden. Daarvan waren er minstens vijf gesprekken langer dan een minuut. De rest zijn gemiste oproepen of kortstondige belletjes. Op de avond dat Heller zijn ontslag indiende, vond het langste gesprek plaats van bijna veertig minuten.

De telefoontjes tussen de burgemeester en de rabbijn speelden zich af tijdens een politiek uiterst gevoelige periode, waarin er intern grote paniek was over de mail.

Wat er tijdens de telefoongesprekken precies is besproken, blijft onduidelijk. Er zijn geen gespreksverslagen van en de burgemeester wil niet reageren zolang de gemeenteraad zich nog buigt over de kwestie. De rabbijn zegt zich de gesprekken met de burgemeester 'niet goed meer te herinneren'.

Burgemeester belt wel, maar houdt wethouder tegen

Op donderdagmiddag 27 februari vindt het eerste gesprek plaats van vier minuten. Daarin stelt Jacobs de burgemeester op de hoogte van de mail van de wethouder en zou hij de mail 'antisemitisch' hebben genoemd.

"Ik vond het geen goede brief en daar wilde ik hem mee confronteren", zegt Jacobs er nu over tegen NH Nieuws. "De burgemeester was geschrokken en was ontdaan in mijn optiek. Eerst geloofde hij het niet, want hij kon zich niet voorstellen dat de wethouder dat had gedaan."

De dag erna belt Van den Top voor de tweede keer met de rabbijn. Opvallend is dat Heller op dat moment zelf niet met Jacobs mag bellen van de burgemeester. Bronnen zeggen tegen NH Nieuws dat de burgemeester Heller heeft tegengehouden, in ieder geval tot het geplande overleg van het college later die middag.

Tekst gaat verder onder de foto.

Opperrabbijn Binyomin Jacobs
Opperrabbijn Binyomin Jacobs|ANP Foto

Alleen Van den Top wacht zelf niet af. Hij belt op vrijdag zelf wél naar de rabbijn, nog voordat het overleg plaatsvindt. In een appbericht schrijft hij niet veel later: "Rabbijn en familie gesproken. Werd gewaardeerd en was ook nodig. Uitkomst bijeenkomst vanmiddag wordt 'met belangstelling afgewacht'." Ook de dag erna vond er contact plaats.

Op maandag 3 maart, de dag dat Heller aftreedt, spreken de burgemeester en rabbijn elkaar meerdere keren. Die avond rond half 11 's avonds volgt het langste gesprek van 39 minuten. Over deze gesprekken is niets gedeeld met de gemeenteraad.

'Het woord 'antisemitisch' is zeker gevallen'

Volgens Hans Knoop, woordvoerder en vertrouweling van opperrabbijn Jacobs, is in de gesprekken met Van den Top in ieder geval uitgesproken dat de mail van Heller door de rabbijn als antisemitisch werd gezien. "Dat weet ik zeker", zegt hij tegen NH Nieuws. "De rabbijn vond de inhoud van de mail antisemitisch of in ieder geval bevorderend voor antisemitisme."

Dat is opvallend, want pro-Israëlische organisaties als het CIDI en Christenen voor Israël vinden de mail niet antisemitisch, zeggen zij tegen NH Nieuws.

De rabbijn ontkent de kwalificatie van 'antisemitische' mail achteraf. Dat staat wel haaks op de woorden van Heller in zijn ontslagbrief. Die schreef dat de rabbijn zijn mail als 'antisemitisch had betiteld'. Na het opstappen van Heller rees de vraag wie de beladen term in de mond heeft genomen.

Gesprekken bleven buiten beeld van gemeenteraad

De gesprekken tussen de burgemeester en de rabbijn zijn niet gedeeld met de gemeenteraad, ondanks herhaalde verzoeken van meerdere partijen tot openheid van zaken over het verloop van de kwestie.

De burgemeester verklaarde op 5 maart tegen de gemeenteraad, twee dagen na het opstappen van Heller, dat de beschuldiging van antisemitisme niet is gevallen in de gesprekken met de rabbijn. Bovendien gaf hij alleen over twee van zijn gesprekken openheid van zaken.

Tekst gaat verder onder de foto.

Gerhard van den Top, burgemeester Hilversum
Gerhard van den Top, burgemeester Hilversum|NH Media / Mark Arents

Van den Top zegt de enige te zijn die vanuit de gemeente over de kwestie heeft gesproken met de rabbijn.

Heeft het contact met de rabbijn invloed gehad op de burgemeester?

Als raadslid Regie Redmeijer (Hart voor Hilversum) tijdens de raadsvergadering vraagt of het contact met de rabbijn invloed heeft gehad op zijn kijk op de situatie, antwoordt Van den Top: "Het enige wat de opperrabbijn mij heeft gemeld, is dat die mail er was, want die mail had ik nog niet gezien. Het enige wat ik daarna heb gedaan is, is Bart een mailtje sturen met de vraag of die mail van diens hand was."

"Ik sta hier vanuit de oprechte intentie om te vertellen wat er is gebeurd."
Gerhard van den Top, burgemeester Hilversum, tijdens de raadsvergadering op 5 maart

Als vervolgens raadslid Roderik Van Grieken (D66) doorvraagt naar het contact, vertelt Van den Top over twee gesprekken die hij met de rabbijn heeft gehad. 

"Ik ben alleen over de mail door de rabbijn geïnformeerd. Op vrijdag heb ik hem gebeld dat we met elkaar in gesprek zouden gaan en dat hij daarover verder zou horen", zegt Van den Top. "Ik sta hier vanuit de oprechte intentie om te vertellen wat er is gebeurd."

Verantwoording

NH Nieuws sprak voor dit verhaal met meerdere bronnen, bekeek interne communicatie en benaderde de burgemeester voor een open gesprek. Die wil niet reageren zolang de gemeenteraad zich nog over de kwestie buigt. Op woensdag 14 mei wordt Heller in een raadsvergadering opnieuw geïnstalleerd.