Piet Lieftinck: grootheid uit een klein dorp

Het is dit jaar 80 jaar geleden, dat het 'Tientje van Lieftinck' werd geïntroduceerd, een vondst van Mr. Dr. Pieter (Piet) Lieftinck. Omdat met dit tientje de Nederlandse economie werd gesaneerd en het monetair evenwicht na de Tweede Wereldoorlog in ons land werd hersteld, is het goed stil te staan bij deze bijzondere Muiderberger.

Pieter Lieftinck werd op 30 september 1902 geboren als zoon van hervormd predikant en politicus Willem Hendrik Lieftinck en Gerarda Johanna van Hoolwerff. Zijn geboortehuis, de pastorie aan de Brink in Muiderberg, staat er nog steeds. Sinds 1991 wordt hieraan herinnerd met een gegraveerde tegel voor de - inmiddels voormalige - pastorie.

Na in 1927 als jurist te zijn afgestudeerd in Utrecht, studeert hij in 1930 af als econoom aan de Columbia University in New York. Hij start zijn werkzame leven in 1931 als ambtenaar op het Ministerie van Economische Zaken in Den Haag. In 1934 wordt hij hoogleraar economie in Rotterdam. Als in 1940 de oorlog uitbreekt, wordt Lieftinck geïnterneerd in kamp Sint Michelsgestel. In dit kamp, waarin onder anderen veel toonaangevende vooroorlogse politici worden opgesloten, komt hij in contact met medegevangenen Wim Schermerhorn en Willem Drees. In 1945 wordt hij gevraagd om met beide heren in het eerste naoorlogse kabinet zitting te nemen. Hij wordt in dit kabinet minister van financiën. In dit kabinet maakt hij naam met zijn 'Grote Veldtochtplan'.

Met dit plan, dat in juli 1945 wordt uitgerold - Lieftinck is dan twee weken minister - gaat de grote geldzuivering van start. Het plan heeft tot doel om aan de ontwrichtende werking van een enorme hoeveelheid (Duitse) waardepapieren en in omloop zijnd zwart geld in Nederland een einde te maken. Concreet betekent dit, dat op 6 juli alle biljetten van 100 gulden ongeldig worden verklaard en dat dat op 26 september 1945 voor ál het Nederlandse papiergeld geldt. Om toch rond te kunnen komen kreeg elke volwassen Nederlander een tientje: het Tientje van Lieftinck, bestaande uit vijf biljetten van een gulden en twee van een rijksdaalder. De geldzuivering werd uiteindelijk in 1952 afgesloten met een grondig gesaneerde economie en monetair evenwicht als resultaat. Ter herinnering aan deze grote man uit een klein dorp werd in 1991 het Lieftinckmonument onthuld. Uiteraard in Muiderberg.