Villa De Wikke was Dudok zijn eigen huis. Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
HILVERSUM - Juni is de Maand van de Architectuur. Voor Hilversummers betekent dat maar één ding: tijd om ‘hun’ architect Willem Marinus Dudok in het zonnetje te zetten. Zijn ontwerpen, van politiepost tot pompgemaal, sieren heel de stad. NH Gooi licht er een paar uit. In deze aflevering: villa De Wikke.
Dudok was een bezige bij - waar het de Hilversumse architectuur betreft. Hij ontwierp talloze woningen, vaak zelfs hele buurten. De echte kenner ziet het, als je wandelt door de gemeente: Dudok is hier overal.
De architect, die in 1915 in Hilversum begon als Directeur Openbare Werken, ontwierp nergens zoveel als in Hilversum. Zijn iconische Raadhuis, maar ook scholen, badhuizen, bruggen en een dierenstal tekende hij hier op. Alleen... Waar woonde Dudok zelf eigenlijk?
'Met pensioen in zijn prachtige villa'
“Op een gegeven moment is Dudok 65,” begint historicus Pieter Hoogenraad. De architect wordt gevraagd of hij wat langer aan wil blijven bij de gemeente Hilversum. En dat doet hij. Op zijn zeventigste gaat hij, na een lange en rijke loopbaan, ‘eindelijk’ met pensioen.
Hij woont dan in zijn huis aan de Utrechtseweg nummer 71. Hoogenraad: “Daar heeft hij iets prachtigs gebouwd. Je ziet duidelijk de invloed van het Raadhuis [waar onze laatste aflevering over zal gaan, red.].” De schoorsteen, die flink uitsteekt, is hier een voorbeeld van.
'Mijn vader hield niet van auto's'
Villa De Wikke is een huis in Dudoks typische Dudoks handschrift. In 1926 ontwierp hij de woning, om er zelf met zijn gezin te gaan wonen. De architect kon helemaal los, zonder restricties van opdrachtgevers. De Wikke is daarmee een zeldzaam inkijkje in Dudoks eigen smaak en visie.
Het huis is gebouwd in een T-vorm, in de zogeheten zakelijk-expressionistische stijl. De entree ligt wat verscholen in de hoek van de T, onder een brede overkapping. Het verticale van de hoge schoorsteen wordt in balans gebracht met een rij kleine ramen op de eerste verdieping, die samen opnieuw een T vormen.
Binnen was ruimte voor werk én gezin. Op de begane grond lag een grote werkkamer met zicht op de tuin, waar Dudok aan twee tekentafels veel van zijn particuliere ontwerpen produceerde.
Aan de noordzijde zat een garage, al stond er aanvankelijk een kastanjeboom pal voor de ingang. “Mijn vader hield niet van auto’s,” vertelde dochter Mia later. Pas toen hij zich toch liet overhalen tot een eigen wagen, verdween de boom alsnog.
'Hij werkte door onder een schuilnaam'
“Maar wat pas echt leuk is,” zegt historicus Hoogenraad, “ Vlakbij staat een huis staat dat verdacht veel lijkt op de villa van Dudok.” Dit verhaal krijgt nog een staartje. De beste man was immers met pensioen én werkte daarvoor bovendien uitsluitend voor de gemeente, dus opdrachten binnen Hilversum mocht hij niet langer aannemen.
“Deze opdracht is ‘officieel’ dan ook door collega-architect en vriend Everwijn Verschuyl uitgevoerd.” Officieel tussen haakjes – want Dudok heeft de woning van zijn buren wel degelijk ontworpen. Zijn eigen huis kwam zelfs tegelijk tot stand met de naastgelegen villa op nummer 69. Hij gebruikte daarbij alleen, niet geheel ontoepasselijk, de naam ‘Verschuyl’ als schuilnaam.
Dudok woonde bijna een halve eeuw in de villa, tot zijn overlijden in 1974. Daarna werd het huis niet al te ingrijpend verbouwd door zijn oud-compagnon Robert Magnée. In 2023 is het in Dudoks oude glorie hersteld.
Lees hier aflevering 2 van onze Dudok-serie.
Beluister hier het gesprek van NH Gooi-journalist Esther Villerius met historicus Pieter Hoogenraad
Muziek & Informatie - Villa de Wikke
- Afgelopen donderdag
Podcast interview Pieter Hoogenraad - Villa de Wikke
