De Larense slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog zijn niet langer anoniem. Kunstzinnige bordjes met daarop de naam, leeftijd en de plek waar zij vermoord zijn, hangen nu tijdelijk op bomen op de Brink. "Ik ben hier altijd bij de herdenking op 4 mei en vraag me dan altijd af: wie zijn die mensen die we herdenken?"
Op die vraag heeft Laarder John Timmerman zelf een zo'n goed mogelijk antwoord proberen te geven. Anderhalf jaar terug werd hij gevraagd om bij het lokale 4 en 5 mei-comité te komen. De gepensioneerde Timmerman weet veel van die periode af in zijn woonplaats, mede doordat hij grondig onderzoek heeft gedaan naar zijn opa.
Verdieping
Om de herdenking meer verdieping te geven, minder statisch te maken en vooral de slachtoffers een gezicht te geven, gingen Timmerman en andere leden van het comité op zoek naar een passende presentatie. Uiteindelijk kozen ze voor herinneringsbomen waar bordjes op hangen van Laarders die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog, naast de 72 namen die ieder jaar al worden herdacht bij het monument op de Brink.
Op de bordjes, gemaakt door Larense kunstenaars én inwoners van het dorp, staan de namen van Joden die in Laren verbleven en in de Holocaust werden vermoord. Maar ook de namen van niet-joodse Laarders, die als gevolg van de oorlog het leven lieten, hangen nu op de bomen.
Het gaat om kinderen en begeleiders van de Berg-Stichting, Nederlands-Indiëgangers, onderduikers en twee Eemnesssers. De herinneringsbordjes bevatten naast de namen ook tekeningen, afbeeldingen, foto's en informatie over de persoon, voor zover dat tachtig jaar na dato nog was te achterhalen.
De initiatiefnemer vertelt dat er bewust is gekozen om de leeftijd op te schrijven in plaats van de geboorte- en sterfdatum. Als je direct een (jonge) leeftijd ziet, heeft dat meer impact dan als je zelf moet uitrekenen hoe oud de persoon is geworden, luidt de korte uitleg.
Monnikenwerk
Timmerman zegt dat het monnikenwerk is geweest om zoveel mogelijk te weten te komen over de vermoorde dorpsgenoten. Van tientallen vaste en tijdelijke inwoners van het dorp is geprobeerd zoveel mogelijk informatie op te halen, zodat het verhaal van de oorlog en de slachtoffers verteld kan worden.
"Het is mooi als je een familie kan helpen doordat je informatie hebt weten te vinden. Mensen hebben echt veel vragen over het verleden van hun geliefden. Dat geeft ontzettend veel voldoening", aldus de Laarder.
"Een naam, leeftijd en verhaal zijn confronterend. Dat toont aan dat het gaat om een mens van vlees en bloed"
De zoektocht naar meer informatie is dan ook nog lang niet klaar. Timmerman riep vrijdagmiddag bij de officiële onthulling van de tijdelijke herinneringsbomen op om vooral gegevens te blijven delen. Hoe meer bekend is van een oorlogsslachtoffer hoe beter de huidige generatie het verhaal kan doorvertellen.
Altijd bij ons
Dat doorgeven van wat er gebeurd is, is en blijft heel belangrijk, volgens burgemeester Nanning Mol. Die handschoen moet nu worden opgepkat door de jonge garde, vindt hij. De herinneringsbordjes helpen daar goed bij.
"Een naam, leeftijd en een verhaal zijn confronterend. Dat toont aan dat het gaat om een mens van vlees en bloed. Door hun verhalen te kennen, dragen we de omgekomen Laarders altijd bij ons", sprak de burgervader voor de opening.
QR-codes
Het Larense comité wil de herinneringsbordjes ieder jaar ophangen en als het kan meer namen toevoegen en meer informatie verstrekken over de omgekomen Laarders als daar meer over bekend is. Op de bordjes staan QR-codes die dit delen mogelijk maakt.
De herinneringsbordjes hangen er nog wel eventjes. Tot en met donderdag 5 mei zijn ze te zien op de bomen op de Brink.
