Op veel vaarroutes in Noord-Holland en Flevoland blazen binnenvaarttankers nog steeds duizenden kubieke meters zeer giftige en kankerverwekkende gassen de lucht in. Ministers hadden dit al jaren kunnen verbieden, maar deden dat niet. Dat blijkt uit een onderzoek van de Erasmus Universiteit.
Vooral het Markermeer, tot vlakbij Amsterdam, Enkhuizen en Flevoland, is een geduchte plek waar binnenvaartschippers hun leidingen schoon blazen na het leveren van olie of chemicaliën. Hier wordt 'varend ontgassen' tot nu toe gedoogd. Een Rijksdienst bevestigde in 2021 dat dit 100 tot 400 keer gebeurt per jaar op het Marker- en IJsselmeer.
Maar ook op het Noordzeekanaal en het Amsterdam Rijnkanaal zijn er meerdere plekken waar dit kan gebeuren, blijkt uit een kaart van het ministerie. Schippers zelf lopen hierdoor gezondheidsrisico's op. Maar er wordt van ook uitgegaan dat omwonenden gezondheidsklachten kunnen krijgen. De vervuilende praktijken zijn in 2021 aan het licht gebracht door klokkenluider Ton Quist.
Omroep Flevoland heeft zich vastgebeten in dit dossier. Al jaren wordt vanuit de Rijksoverheid geroepen dat de lozingen zeer onwenselijk zijn. Maar ook dat de ministers zijn gebonden aan Europese regels. Op verzoek van Omroep Flevoland en NRC Handelsblad dook een autoriteit in Internationaal Recht, Alessandra Arcuri, in de wet- en regelgeving.
En wat blijkt? "We hebben heel veel juridische bronnen geraadpleegd. Echt duizenden bladzijden hebben we gelezen. En nergens is iets te vinden dat een landelijk verbod in de weg staat. Maar op grond van mensenrechtenverdragen móét Nederland het hoogstwaarschijnlijk verbieden, omdat de gezondheid van inwoners op het spel staat en het milieu wordt belast", zegt Arcuri tegen de omroep. Arcuri presenteer vandaag haar rapport.
Geen belemmering
Het onderzoek van Arcuri en haar collega Abdurrahman Erol is inmiddels ook door Seline Trevisanut van de Universiteit van Utrecht bekeken. Zij onderschrijft de bevindingen van Arcuri en Erol: "Het onderzoek laat overtuigend zien dat internationale verdragen geen belemmering vormen om een verbod in te voeren. Het ministerie heeft nu de plicht om uit te leggen waarom dat niet mogelijk zou zijn."
De resultaten van het onderzoek zijn voorgelegd aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Dat gaat nog niet in op de conclusies. Een woordvoerder schrijft: "Er gaat deze maand nog een Kamerbrief uit, waarin wordt ingegaan op deze zaken”.
De GroenLinks-fractie in de Tweede Kamer reageert wel en dient vandaag een motie in om het 'varend ontgassen' zo snel mogelijk te verbieden in heel Nederland. De provincie Flevoland heeft al opgetogen gereageerd op de uitkomst van het rapport. Gedeputeerde Gepke van Gaal gaf vorige maand al aan strenger te willen optreden tegen schepen die giftige stoffen de lucht in blazen.
Lees meer over dit dossier op de site van Omroep Flevoland.
Dit artikel is gemaakt door de Metropoolredactie. De redactie is een samenwerking van NH Nieuws, Omroep Flevoland en AT5 en is journalistiek onafhankelijk. De omroepen ontvangen hiervoor een financiële bijdrage van de Metropoolregio Amsterdam (MRA).
Suggesties, tips of vragen kun je mailen naar dimitri.walbeek@nhnieuws.nl
