Met nog een kleine twee maanden te gaan tot Pasen wordt er in menig dorp en stad hard geoefend door het plaatselijke koor om de Matthäus Passion onder de knie te krijgen. In Bussum oefent participatiekoor 't Gooi ook voor een uitvoering. Maar het is geen standaard koor. Een deel van de leden lijdt aan dementie en wordt begeleid door zogenaamde mantelzangers. En in die laatste categorie worden nog leden gezocht voor een geslaagd optreden.
"We kunnen nog zeker wel tien mantelzangers gebruiken, vooral mannen", zegt Erik Zwiers, grondlegger van het koor. "We bestaan dit jaar vijf jaar met de participatiekoren. Dat is juist dankzij de mantelzangers. Dus het zou heel mooi zijn als we overal een volwaardig koor hebben tijdens de Matthäus Passion."
Het eerste participatiekoor werd door Zwiers in 2018 in Haarlem opgericht. Daarna kreeg hij aanvragen voor het opzetten van participatiekoren in andere plaatsen, zoals Bussum, Delft en Veenendaal. Hij richtte een stichting op en zorgde voor financiering door fondsen.
Dementie
Ongeveer een derde van het koor bestaat uit leden die aan dementie lijden. Ze hebben een zanger naast zich die niet die aan dementie lijdt en die begeleid waar dat nodig is, de mantelzanger. Er zit ook een aantal professionele zangers bij de koren.
De in Zandvoort wonende Zwiers werkte eerder in de journalistiek. Hij kwam als schrijver bij een uitgever terecht waar het onderwerp voltooid leven ter sprake kwam. Zwiers schreef uiteindelijk een boek over het onderwerp. Later volgde een boek over dementie. "Het zijn onderwerpen waar veel mensen een mening over hebben, maar niet altijd veel kennis. Het zijn maatschappelijke problemen die ik in de boeken 360 graden heb belicht", legt hij uit.
"Muziek is een soort tovermiddel"
Voor het boek over dementie volgde Zwiers een aantal mensen met deze ziekte. Tijdens een bezoek begon één van hen spontaan het slotstuk van de Matthäus Passion te zingen. Hij kende het van vroeger en kon het gemakkelijk reproduceren.
"Muziek is een soort tovermiddel", is Zwiers van mening. "Er wordt dementerenden vaak veel afgenomen waar niets voor terugkomt. Terwijl ze nog zo veel kunnen. Ze hebben alleen wat steun nodig. Zingen gaat vaak nog heel goed. Het zorgt voor vrolijkheid, voor enthousiasme. Het is gewoon gezond."
Geprofessionaliseerd
Het spontane zingen van de man met dementie plantte een zaadje bij Zwiers. Het was uiteindelijk de opmaat voor het eerste participatiekoor. Inmiddels is er een concept opgesteld, wordt er gewerkt met professionele dirigenten en is er een training voor de mantelzangers. Nu moeten ze zich in Bussum alleen nog even melden bij het koor.
