De enorme schok die door de islamtische gemeenschap in Hilversum is gegaan, had voorkomen kunnen worden, als de gemeente open kaart had gespeeld over het geheime onderzoek naar netwerken in moslimgemeenschappen. Doordat de burgemeeter jarenlang de kaken stijf op elkaar heeft gehouden, vindt de gemeenschap dat de onderlinge vertrouwensband nu ernstig is beschadigd.
"Zie je wel, de overheid plaatst ons achter onze rug in het verdomhoekje. Ze zijn niet te vertrouwen." Dat waren volgens Malik el Boulhtoufi, de vertegenwoordiger van de vier Hilversumse moskeebesturen, gangbare reacties bij moslims nadat in vorig jaar oktober een artikel gepubliceerd werd, waarin stond dat meerdere gemeenten onderzoek hadden laten doen naar netwerken binnen de moslimgemeenschappen.
Daarbij zouden de onderzoekers jaren terug geheime bezoeken hebben gebracht aan moskeeën. Tussen 2017 en 2018 is in Hilversum, Huizen en Gooise Meren inderdaad onderzoek gedaan, maar daarbij is volgens de drie Gooise gemeenten geen sprake geweest van undercoveroperaties. Alles is op een transparante manier verlopen, aldus de gemeenten.
Vertrouwenscrisis
Dat de moskeeën niet op enig moment op de hoogte zijn gebracht door burgemeester Pieter Broertjes steekt de bestuurders het meest. De onderlinge relatie was goed, zo liet El Boulhtoufi woensdagavond weten aan de Hilversumse politiek. Gezien de gevoeligheid van het onderzoek had dat ook best na afloop gekund, maar dat bleef jarenlang uit. Het nieuws moesten zij afgelopen oktober vernemen uit de krant. Dat heeft gezorgd voor een vertrouwenscrisis.
"Vooral dit feit laat een zeer vervelende nasmaak achter, gezien de open, transparante en constructieve relatie die de Hilversumse moskeeën hadden met de gemeente. Samen moeten we en willen het doen, maar it takes two to tango", gaf de inspreker aan. "Waren de moskeeën wel geïnformeerd over dit marktonderzoek dan konden vragen van de achterban beantwoord worden. Dan had de onrust voorkomen kunnen worden."
"Helaas heeft het wantrouwen nu de overhand gekregen"
Excuses van Broertjes bleven uit aan het adres van de moskeebesturen. Wel blikte hij terug en gaf aan dat hij het wellicht anders had moeten aanpakken. "Met de kennis van nu kan ik me goed voorstellen dat de informatievoorziening op een andere manier had gekund", aldus Broertjes. Daar voegde de burgervader wel direct aan toe dat er veel restricties aan het onderzoek zaten. Er mocht absoluut niet veel in de openbaarheid komen. De inhoud van het rapport is en blijft ook geheim.
Op basis van geloof
Volgens El Boulhtoufi is de schrik ook veroorzaakt door de wijze waarop het onderzoek is uitgevoerd. Het onderzoeksbureau is naar zijn mening helemaal niet transparant te werk gegaan, ook al wordt dat wel beweerd door de gemeenten. Verder betreft het onderzoek de gehele islamtische gemeenschap in Hilversum. "De selectie is dus puur op basis van geloof", concludeerde El Boulhtoufi. "Helaas heeft het wantrouwen nu de overhand gekregen."
Na maandenlange radiostilte hebben de moskeebesturen en de gemeente maandag voor het eerst weer met elkaar gesproken. Herstel van vertrouwen is nodig. Dat realiseren beide partijen, maar de bal ligt bij de gemeente, zo merkte de inspreker op. De moskeeën in 't Gooi zijn bezig met een intern onderzoek. Zij willen vooral duidelijke antwoorden krijgen van de gemeenten, zoals naar wie er exact onderzoek is gedaan.
Een tweede gesprek gaat er binnenkort komen in Hilversum. Beide partijen gaven aan dat het goed is dat er weer gesproken wordt. Broertjes heeft aangeboden dat ieder moskeebestuur een uur lang vragen mag stellen over de uitvoering van het onderzoek. De bestuurders laten nog weten of ze hier op ingaan of niet.