Gooise samenleving loopt steeds meer vast: door ambtenarentekort komt bijna niks van de grond

Met minder mensen veel meer werk moeten doen, is zeker het credo in de Nederlandse gemeentehuizen. Terwijl het gewone werk doorgaat, vragen bijvoorbeeld de opvang van Oekraïners, de energietoeslagen en alle andere heersende crises veel meer tijd van de ambtenaren. Dat leidt tot stilstand op andere belangrijke vlakken. Denk daarbij aan verduurzaming of woningbouw.  

"Als ik kijk hoe vaak bij ons de reacties op de aanvragen zijn verlengd en hoe lang het heeft geduurd voordat wij überhaupt de papieren vergunning in de bus hebben, dan kan ik maar één ding concluderen en dat is er dat een zeer beperkte ambtelijke capaciteit is." 

Woud aan regels

Dat zijn de woorden van Hilversummer Bas Engelblik. Hij is de spreekbuis van de Siriusstraat, waar een aantal bewoners een gezamenlijk plan had gemaakt om zonnepanelen te laten leggen op hun daken en zo te werken aan de verduurzaming van hun woning en straat. Maar de Hilversummers liepen tegen een woud aan wet- en regelgeving aan. Daar kwam ook nog eens een tekort aan handjes bij op het gemeentehuis. 

Dat had tot gevolg ellenlang soebatten over het mogen en kunnen leggen van de panelen op de woningen in beschermd dorpsgezicht. Maar vooral wachten op een reactie uit het gemeentehuis. Al met al is de missie na anderhalf jaar geslaagd: de panelen liggen er, ook al zou dat volgens de inmiddels nieuwe vastgestelde regels nog niet mogen.  

Frustratie

Maar het heeft deze Hilversummers meer dan tijd, frustratie en doorzettingsvermogen gekost. Doordat het allemaal zo lang heeft geduurd en het opwekken van stroom op het eigen dak uitbleef, heeft het de bewoners ook in de portemonnee geraakt. Volgens Bas heeft het hem 'ongeveer 1.200 euro gescheeld'.  

Projectontwikkelaar Raoul van de Wetering heeft dezelfde ervaring als Bas. Als hij bij de gemeente aanklopt met zijn plannen dan merkt hij dat de ambtelijke molen veel trager draait dan een aantal jaar terug. Het geduld wordt veel vaker op de proef gesteld. 

Belachelijk

"Het duurt lang als wij een vergunning aanvragen. Er wordt altijd een verlenging aangevraagd. Mede daardoor duurt het proces van de Mussenstraat, een pand dat wij willen herontwikkelen, anderhalf jaar. Het is belachelijk dat het zo lang moet duren om in dit geval een vooroverleg te krijgen. Het duurt allemaal heel lang en dat in een tijd waarin eigenlijk alles sneller gaat", aldus de Hilversumse ondernemer.  

Ook constateert hij dat veel bekende en vertrouwde gezichten weg zijn gegaan op de afdelingen, waar Raoul mee te maken heeft. Onbedoeld is dat ook een vertragende factor. "Er zit zoveel verloop in dat je gewoon niet meer weet bij wie je moet zijn. Dat is echt lastig. Dat helpt niet."

Een ander aspect van dit verloop is het verlies van kennis, kunde, achtergrondinformatie en voorgeschiedenis. Dat kan ook een rem zijn, omdat de ambtenaar eerst moet worden ingewerkt. 

Tekst gaat verder onder het kader.

Om toch (weer) goed te kunnen blijven functioneren als lokale overheid vinden beide heren dat de gemeente een andere rol moet aannemen, zodat de werkdruk afneemt bij de ambtenaren en zaken sneller gerealiseerd kunnen worden. Geen vage, vertragende regels meer, maar simpele en meetbare regels invoeren, die onder meer via een sneltoets te controleren zijn.  

Regisserende rol

Bas is bijvoorbeeld voorstander van het vergunningsvrij maken van het laten aanleggen van zonnepanelen op de Hilversumse daken. Raoul meent dat de gemeente af moet van die regisserende rol bij bouwplannen, juist omdat ze daar niet voldoende mensen voor hebben.

"Ze moeten meer faciliterend gaan werken, durven los te laten, werken aan zelfredzaamheid en dat gebeurt nog niet", geeft hij aan. Met de omgevingswet in aantocht, waardoor inwoners meer inspraak moeten krijgen, is die nieuwe houding sowieso wenselijk voegt de ontwikkelaar er nog aan toe.